پذیرفته شده برای ارائه شفاهی

¹علی اکبر دماوندی ؛ ²مهدی وفاه خواه؛ ³محمد جواد هاشم زاده قالهری

¹تهران-خیابان آزادی-جنب کلانتری 108-موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی-ساختمان دکتر حسابی-طبقه 5-گروه تخی منابع طبیعی و آب و خاک

²دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

³دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری

پایش مکانی و زمانی خشکسالی کشاورزی به دلیل اثرات سوء این مخاطره طبیعی برعرصه ها و محصولات کشاورزی ضروری است. غالب مطالعات صورت گرفته در این خصوص بر اساس داده های مبتنی بر ایستگاه های هواشناسی بوده که به دلیل پراکنش نامناسب و نیز دقت ناکافی داده ها، از کارایی مناسبی برخوردار نمی باشند. در چند دهه اخیر داده های حاصل از سنجش از دور به‌عنوان یک ابزار مهم، به دلیل قدرت تفکیک مکانی،زمانی ،طیفی و رادیومتری مناسب به صورت گسترده برای مدیریت و پایش مکانی و زمانی خشک‌سالی استفاده می‌شود. برای این منظور در این تحقیق از داده‌های ماهواره‌ای سنجنده MODIS بین سال‌های 2000 تا 2015 برای استخراج شاخص سلامت گیاهی (VHI) استفاده شد. با توجه به تاثیر خشکسالی و ترسالی بر پوشش گیاهی و درجه حرارت سطح زمین ،یکی از بهترین روش های پایش خشکسالی،بررسی این دو پارامتر توسط شاخص های مربوط،یعنی NDVIوLST است. لذا شاخص VHI که ما حصل ترکیب این دو پارامتر است می تواند بیانگر شدت خشکسالی باسد. نتایج به‌دست آمده از به‌کارگیری شاخص سنجش از دوری VHI نشان داد که خشکسالی با شدت های شدید و خیلی شدید بیشتری در سال‌های 1379، 1380، 1387 و 1394 در استان تهران رخ داده است. مقایسه نتایج حاصل از نقشه های VHI و نمودار مرکز ملی خشکسالی مبتنی بر شاخص SPI بیانگر دقت بالای تصاویر ماهواره ای در ارزیابی شدت خشکسالی است.

خشک‌سالی کشاورزی؛ VHI؛ MODIS؛ استان تهران